Nabeschouwing

Het is al weer meer dan een week geleden dat de wielen van mijn vliegtuig de Nederlandse kleibodem raakten. Mijn oude ritme heb ik moeiteloos opgepikt: gemiddeld heb ik tot twaalf uur uitgeslapen, de rest van de dag heb ik in een karakteristieke pose doorgebracht: op de bank liggend en snooker kijkend. Je vraagt je af waarom een mens zo nodig rond de wereld moet reizen als zo veel genot thuis voor het oprapen ligt. Ik had me voorgenomen om de dag na mijn thuiskomst een afsluitend bericht op deze site te plaatsen, maar door mijn grenzeloze luiheid komt het er nu pas van.

Laat ik beginnen met mijn avonturen van de laatste paar dagen. Het positiefste wat ik over Brazilië kan schrijven is dat ik er levend en met al mijn spullen vandaan ben gekomen. Nee, nu ben ik flauw. Ik heb het land nooit een eerlijke kans gegeven. Het was voor mij zuiver de poort naar Nederland, de plek waarvandaan ik goedkoop terug kon vliegen. Naarmate de dag van vertrek dichterbij kwam, kreeg ik steeds meer spijt van de beslissing om naar Sao Paulo te gaan. Van andere reizigers hoorde ik allerlei spookverhalen over gewapende overvallen en corrupte politieagenten. Over mijn fysieke welzijn heb ik me nooit zorgen gemaakt, - als ze onder bedreiging iets willen hebben, geef ik het gewoon af -, om alle spullen die ik in de afgelopen maanden heb verzameld des te meer. En om m'n paspoort natuurlijk.
Vanwege de angst voor een beroving heb ik me op straat in Brazilië geen enkel moment comfortabel gevoeld. Dat begon al toen ik door de bus vanuit Argentinië midden in de grensstad Foz do Iguacu werd afgezet. Met mijn grote rugzak van bijna twintig kilo op mijn rug en mijn kleine rugzak in mijn armen voelde ik me erg kwetsbaar, en ik haastte me dan ook om een taxi naar het langeafstandsbusstation te nemen. In de bus naar Sao Paulo zaten vlak voor me twee bewakers met zware pistolen aan hun riem. Aan de ene kant een zekere geruststelling, maar aan de andere kant een bevestiging van het wild west-imago van de stad. In Sao Paulo zelf voelde ik me nogal verloren. Dat had voor een deel te maken met het feit dat ik geen reisgids had voor Brazilië, en ik dus geen stadsplattegrond tot mijn beschikking had. Mijn isolement werd versterkt doordat ik met niemand kon communiceren. De overgrote meerderheid van de Brazilianen spreekt geen Engels. Ten einde raad probeerde ik het in het Spaans, maar ook dat leverde teleurstellende resultaten op. Mijn enige hoop was Camila, het meisje dat ik in Australië had leren kennen en van wie ik een emailadres had. Ik hoopte dat zij me een rondleiding door de stad zou kunnen geven, en dat ze me op zaterdagavond het uitgaansleven zou kunnen laten zien. Maar helaas ging dat niet door. Overdag moest ze werken, en 's avonds kon ze niet komen. Haar auto was namelijk een week eerder gestolen, en zonder auto was het voor haar onmogelijk vanuit de verre buitenwijk waar ze woonde naar het stadscentrum te komen.
Ik was dus alleen, in een heel grote stad, waar heel weinig te doen was. De eerste dag regende het, een goed excuus om op mijn hotelkamer te blijven en een goed boek te lezen. 's Avonds ben ik even de deur uitgegaan om wat Braziliaanse culinaire specialiteiten te proberen. Voor het donker werd, was ik weer veilig terug op mijn kamer. De volgende dag heb ik - wat een lef! - op straat rondgelopen en ben ik met de metro naar het kunstmuseum gegaan. Dat was een aangename verrassing. Aan de muur hingen werken van grote jongens als Monet, Renoir, Picasso, Rembrandt en Van Gogh. Vroeg in de avond, toen het nog licht was, ben ik met een luxe bus naar het vliegveld gegaan, opgelucht dat ik Sao Paulo had overleefd. In Londen moest ik even een sprintje trekken om de aansluiting naar Amsterdam te halen - ik haalde het net, maar mijn rugzak kwam een dagje later - en maandag tegen vier uur was ik weer op Nederlandse bodem.

Zoals in de sportwereld gebruikelijk is, is het na het laatste fluitsignaal tijd voor de nabeschouwing. Laat ik beginnen met wat cijfers (van diverse mensen heb ik gehoord dat ze lange lappen tekst niet lezen, dus dan moet het maar in hapklare brokken. Zoals in de hedendaagse journalistiek gebruikelijk is, buig ik mij richting de lezer):
- 4 continenten in 4 maanden
- 8 landen
- 8 miljoenensteden
- 13 vluchten met 7 verschillende luchtvaartmaatschappijen
- 70 uren in vliegtuigen
- afstanden over land en water (schattingen): 12.000 kilometer in de bus; 220 kilometer in de trein; 5.800 kilometer met de auto; 320 kilometer met de fiets; 400 kilometer per boot; totaal: 18.740 kilometer
- aantal keren de was gedaan: 11
- aantal keer ziek geweest: 0
- 7 nachten in bussen en 5 nachten in vliegtuigen
- ca. 120 nachten weggeweest, daarvan ongeveer tweederde in stapelbedden geslapen, dus naar schatting 80 nachten. Van die 80 nachten heb ik er slechts twee in het onderste bed doorgebracht, noodgedwongen, omdat op de zeilboot in Australië boven alleen dubbele bedden waren.

Verschillende mensen hebben mij de afgelopen week gevraagd hoe het was. 'Fantastisch', antwoordde ik dan, een even waar als nietszeggend antwoord. Feit is dat heel veel dingen zijn meegevallen. Om enkele algemene punten te noemen: ik heb uitstekend geslapen in hostels, bussen en vliegtuigen, ik heb vrijwel altijd voldoende aanspraak gehad en ik ben geen dag ziek geweest. De tegenvallers die ik kan noemen - het weer zat een paar keer tegen, de beroving in Santiago, waarbij ik in feite niets van enig belang ben kwijtgeraakt -, wegen daar bij lange na niet tegen op.

Een vraag die al even moeilijk te beantwoorden is: wat was het hoogtepunt? Heel flauw kan ik dan antwoorden: Altos del Morado, een pas van 4170 meter in Argentinië. Maar over het figuurlijke hoogtepunt gesproken: ik kan tientallen bijzondere momenten noemen, die zich moeilijk met elkaar laten vergelijken. Om er enkele te noemen: de zeiltocht rond de Whitsunday Islands, het duiken bij het Great Barrier Reef, op Fraser Island bij het licht van de volle maan kamperen bij een scheepswrak, het raften op een rivier van categorie vijf, ongelooflijk spectaculair mountainbiken in Roturoa en Wanaka, de broodjes tonijn bij Subway, de muziek in de World Bar in Queenstown, rallyrijden in Nieuw-Zeeland, aan een touw door een honderd meter diepe kloof zwieren, canyoning en paardrijden in Pucón, de tango dansen in Buenos Aires, het hele noordwesten van Argentinië, Iguazu... Zo kan ik nog wel een tijdje doorgaan.
Van de landen die ik heb bezocht, zijn Nieuw-Zeeland en Argentinië mij het beste bevallen. Het reizen in Nieuw-Zeeland was veruit het prettigste van de hele reis: een eigen auto, alles gemakkelijk te vinden en fantastische hostels. Wat dat betreft was Argentinië een stuk minder comfortabel, maar dat land was gevarieerder dan Nieuw-Zeeland. Argentinië had niet alleen een fenomenaal landschap, maar had ook op cultureel gebied veel te bieden: koloniale architectuur, een wereldberoemde keuken (hoewel ik in Chili lekkerder vlees heb gegeten), de tango en kleurrijke markten in de Quebrada de Humahuarca. Bovendien had Spaans spreken, soms met handen en voeten, zeker z'n charme, en was het leuk om te merken dat het steeds beter ging. Aan de andere kant vond ik de Argentijnen niet een bijster vriendelijk volk . Op het gebied van fatsoen moeten ze nog een hoop leren. Als je in een rij staat, doen ze of ze je niet zien en proberen ze aan alle kanten voor te dringen. Natuurlijk zijn er uitzonderingen, maar over het algemeen vond ik de Chilenen sympathieker.

Laatste vraag: ben ik veranderd door deze reis? Verschillende mensen hebben mij gewezen op mijn bruine kop, iets dat ik zelf niet eens in de gaten had. Zo is het ook met 'diepere psychologische veranderingen'. Als je midden in het proces zit, mis je de distantie om er een oordeel over te geven. Dat laat ik dan ook aan anderen over.
Wat ik wel heb gemerkt, is dat ik in de loop van de tijd een stuk relaxter ben gaan reizen. In het begin wilde alles perfect organiseren, en daar dacht ik iedere dag uren over na, maar in de laatste weken heb ik de teugels laten vieren. Dat was heel goed te merken toen ik als een schoothondje achter de vijf meiden aanliep, alles maar over me heen liet komen, en allerlei supergave dingen deed. Vlak voor mijn terugkeer heb ik weer zoiets meegemaakt. In de bus naar het vliegveld raakte ik aan de praat met de Braziliaanse Gabriëlla, die me uitnodigde om met haar naar de vip-ruimte van het vliegveld te gaan. Ik moest een tijdje wachten voordat zij was ingecheckt, wat ik vier maanden geleden echt niet had gedaan, en daarna konden we dankzij haar creditcard (ik ben zóóó voor emancipatie) de heerlijk koele ruimte betreden, waar zachte banken, gratis drankjes en gratis internet wachtten.
Aan de ene kant ben ik me dus meer als een doorgewinterde reiziger gaan gedragen, aan de andere kant heb ik gemerkt dat ik me door de beroving behoorlijk uit mijn evenwicht heb laten brengen. Veiligheid was tot dat moment geen issue, en dat werd het pas toen ik me onveilig voelde.

Tot slot rest mij de taak enkele mensen te bedanken: de pak thai-mevrouw in Bankok; de vriendelijke chauffeur in de bus naar Bondi Beach; de man van het reisbureau in Sydney die mij zomaar 9 dollar extra korting gaf op de busreis; Merv, voor de cabareteske briefing; de Koreanen voor de fantastische maaltijden op Fraser Island; Ian en Matt voor de vele filmtips; Boris, omdat hij me niet wurgdep; Tom, die mij het legendarische kaartspel shithead leerde; onze Duitse kamergenote in Paihia, voor het ritmische gesnurk, waarop ik gemakkelijk in slaap viel; de barvrouw in Paihia, die ons de laatste plaats en een complete afgang bij de quiz bespaarde; de oude mevrouw met de camper, die ons vertelde hoe we een rugbybal moeten gooien; de mevrouw van het hostel in Thames voor de popcorn tijdens de film ;Mark, de raftinginstructeur, omdat hij ons niet deed kapseizen; Martin, die het potje pool voor ons won; Will, voor het beste hostel van de reis; de All Blacks, voor een grandioze rugbydemonstratie; de man van de sportwinkel in Queenstown, die ervoor zorgde dat ik in ieder geval geen blaren op m’n hakken kreeg tijdens de Kepler Track; de ranger in the Iris Burn Hut, die op wrede doch effectieve wijze mijn voet intapete; Sasha Baron Cohen, voor negentig minuten slappe lach; de grondstewardess van Taca International Airlines die mij een stoel bij de nooduitgang gaf; Pinochet, die mij door op 10 december te sterven een gedenkwaardige middag bezorgde; de mevrouw van het Mapuchemuseum, vanwege haar geduld met de gringos; Pepe, die voor een keer wel doorliep; James Bond, die mij een excuus gaf om uit de hitte te vluchten; de tangomevrouw, die haar tenen op het spel zette; de kapper in Salta, die mij voor twee euro onder handen nam; de bedenker van Iguazu: ongelooflijk mooi gemaakt; en natuurlijk alle bezoekers van deze site, in het bijzonder zij die de moeite hebben genomen te reageren.