Beroofd... en carnaval

Ik wilde schrijven dat Santiago uitstekend bevalt, dat het weer schitterend is, dat de Chilenen sympathiek zijn, dat het 's avonds zo gezellig is op straat, dat de vrouwen mooi zijn en dat ik me veilig voel. De meeste uitspraken kloppen nog steeds. Alleen de laatste niet meer.
Het was zaterdagavond erg gezellig in het centrum. Heerlijke temperatuur, volop entertainment op het centrale plein en in de hoofdstraat en tot laat in de avond een grote mensenmassa op de been. Na het diner slenterde ik rond, at een lekker ijsje en genoot van verschillende straatacts. Net toen ik terug wilde lopen naar mijn hotel, voelde ik plotseling iets bij de rechterzijzak van mijn broek, de zak waar ik mijn portemonnee in had gestoken omdat ik hem met twee knoopjes kan dichtmaken. Ik voelde dat een van de knoopjes los was, maar dat mijn portemonnee op zijn plaats zat. Ik vertrouwde het niet. Toen ik bij de volgende act stond, zo'n vijftig meter verderop, controleerde ik of alles nog in mijn portemonnee zat. Niet slim, want toen ik het ding terug wilde stoppen, werd het ruw uit mijn hand gegrist. Een jongen van ongeveer 1.65 meter met een petje, ging er als een haas vandoor. Even stond ik perplex, daarna zette ik de achtervolging in, onder het roepen van 'hold the thief' (in de opwinding ga je natuurlijk niet bedenken hoe je dat in het Spaans zegt). Ik was volslagen kansloos. Op straat was het druk, maar dat was in het voordeel van de dief. Niemand reageerde op mijn geroep, en voor ik snelheid had kunnen maken, was het zakkenrollertje in de menigte verdwenen.
Daar sta je dan, zoekend om je heen te kijken, terwijl de omstanders je bevreemd of medelijdend aankijken. Eerst was ik kwaad. Op de dief, op de mensen op straat, en op mezelf, omdat ik zo stom was geweest me te laten bestelen. Toen de adrenaline uit mijn bloed wegvloeide, kwam de teleurstelling om het verlies van de portemonnee. Die maakte langzaam plaats voor berusting, toen ik me realiseerde dat er weinig van waarde inzat. Ik had 5000 pesos (ongeveer 8 euro) en 5 dollar in contanten op zak. Mijn rijbewijs, pinpas en paspoort zaten in mijn moneybelt, die ik voor de zekerheid op mijn hotelkamer had achtergelaten. Het meeste baal ik van het verlies van mijn internationale studentenkaart en mijn YHA-kaart (voor hostels). Hiermee had ik in de komende weken geld kunnen besparen op entrees, overnachtingen en busreizen.
Ik ben niet van plan aangifte te doen. Van de verzekering krijg ik toch niets terug en ik kan de politie niet meer dan een heel vage beschrijving van de dader geven. Bovendien was het vandaag zondag. Als ik morgenvroeg aangifte ga doen, kost me dat tijd die ik wel beter kan besteden.
Het ergste van deze affaire is dat ik me niet meer veilig voel op straat. Overal zie ik mogelijke gevaren en ik durf nauwelijks mijn camera uit mijn rugzak te halen. Het is op het paranoide af. Hopelijk zal mijn gemoedstoestand de komende dagen normaliseren.

De beroving kwam op het moment dat ik net over mijn mentale inzinking heen was. Die inzinking vond plaats tijdens mijn horrorreis van Nieuw-Zeeland naar Chili. Ineens was ik losgerukt uit een veilige omgeving, waar ik ieder moment was verzekerd van een goed hostel, een fantastisch landschap en goed eten. Aan de ene kant was ik toe aan een nieuw avontuur - Nieuw-Zeeland had weinig meer met backpacken te maken -, aan de andere kant was het moeilijk hetgeen ik had in te ruilen voor een onzekere toekomst. Voordat ik in Christchurch op het vliegtuig stapte, had ik geen moment nagedacht over het reizen in Zuid-Amerika. Eenmaal op weg realiseerde ik me welke moeilijkheden op me afkwamen: taalproblemen, slechte hostels, grote drukte in het hoogseizoen, en natuurlijk criminaliteit. Bovendien stond ik er ineens alleen voor. In je eentje voel je je een stuk kwetsbaarder en lijkt de omgeving bijna vijandig. Dat Los Angeles een foeilelijke stad is en het hostel waarin ik sliep een erg onpersoonlijk karakter had, hielp niet.

Niet alleen mentaal was het een zware trip, ook fysiek heb ik me wel eens beter gevoeld. Op een bepaald moment was ik alle besef van tijd verloren en wilde ik maar een ding: een bed om in te slapen. Achteraf heeft de reis een bijna surrealistisch karakter. Fiji, met de militaire coup, de rit naar de stad in een gammele bus over landwegen, en de rit terug naar het vliegveld in een slagschip van een taxi, waarvan de lampen plotseling uitvielen. Los Angeles, met een hostel vol daklozen, waarvan er een op mijn kamer lag. Rond elf uur 's avonds, net nadat ik in slaap was gevallen, werd ik wakker omdat hij naar zijn radio aan het luisteren was. Ik weet dat je met dat soort verwarde geesten moet oppassen, maar ik was zo nijdig dat ik hem duidelijk maakte dat hij het ding maar beter heel gauw kon uitzetten. Los Angeles was tevens een stad van tegenstellingen. Aan de ene kant de rijkdom van Beverly Hills, Santa Monica en Holleywood, aan de andere kant de daklozen in het park. Voor het eerst in mijn leven heb ik iemand uit een vuilnisbak zien eten. Ook opvallend dat de meeste mensen met wie ik in contact kwam, de chauffeurs van de shuttlebus, de tourguide, het personeel in fastfoodrestaurants, slechter Engels spraken dan ik. Je vindt vrijwel alleen recente immigranten in dit soort baantjes.
Ik ben slechts 29 uur in Los Angeles geweest, maar ik voelde totaal niet de behoefte om langer te blijven. Om wat van de stad te zien, besloot ik de tour 'highlights of LA' te doen. We reden langs de huizen van enkele sterren en door beroemde stadsdelen. Laat ik het zo zeggen: het opwindendste van de rit was dat we met de bus een geparkeerde auto raakten.
Na LA begon de ellende pas echt. Ik was nauwelijks hersteld van de eerste etappe toen ik aan mijn tweede reis van dertig uur begon. Van LA vloog ik via Guatamala City, San Jose en Lima naar Santiago de Chile. Het eerste stuk ging goed. Omdat ik de grondstewardess lief had aangekeken, had ik een plek bij de nooduitgang gekregen. Meer dan genoeg beenruimte dus. Het probleem was dat ik niet goed kon slapen, omdat de vluchten relatief kort waren en er continu meldingen door de cabine werden omgeroepen. De inzinking kwam in San Jose, waar ik als een zombie over het vliegveld liep. De allergrootste ellende was dat ik om 2.15 uur 's nachts in Santiago aankwam en dus nog een paar uur op het vliegveld heb zitten wachten op de eerste bus naar de stad. Toen ik eenmaal een hotel had gevonden, heb ik in mijn eerste 24 uur maar liefst 16 uur geslapen.

Ik ben nu twee dagen in Santiago en dat is een best leuke stad. Het opvallendste vind ik dat maar weinig Chilenen Engels spreken. Op mijn vraag '¿habla ingles?' volgt meestal een bedeesd hoofdschudden. Maar goed dat ik de afgelopen zomer wat Spaans heb geleerd, zou je zeggen. Het probleem is dat er van die cursus niet veel is blijven hangen. Passief gaat het nog we. Ik kan zelfs de meeste krantenartikelen begrijpen. Verstaan is al moeilijker. Dat de Chilenen het moeilijkst te begrijpen Spaanssprekende volk zijn, helpt niet. Meestal moeten ze iets drie keer herhalen voordat ik begrijp wat ze ongeveer bedoelen. Spreken is helemaal een drama. Ik heb nooit met iemand kunnen oefenen, en dat wreekt zich nu. Omdat ik maanden niets aan de cursus heb gedaan, ben ik het grootste deel van mijn actieve woordenschat vergeten. Continu ben ik in de war met het Frans. Het gebeurt zelfs dat ik 'oui' zeg in plaats van 'si'. Maar, zo hoor ik jullie denken, dankzij de cursus heb je de uitspraak in ieder geval wel onder de knie. Dat is nog het ergste van allemaal. Heb ik weken zitten zwoegen om de c en de z met een typisch Spaanse slisklank uit te spreken, kom ik er hier achter dat ze dat in Zuid-Amerika helemaal niet doen. Sterker nog, sommige mensen vinden het arrogant overkomen. Het kost me de grootste moeite het slissen af te leren. Vooral bij gracias, een woord dat ik ongeveer tweehonderd keer per dag gebruik, betrap ik mezelf er keer op keer op dat ik overdreven slis.
Iets anders waar ik aan moet wennen, is dat het verkeer gewoon rechts rijdt. Door het vele autorijden in Nieuw-Zeeland - we hebben uiteindelijk meer dan vijfduizend kilometer gereden - ben ik net gewend geraakt aan de Angelsaksische regels. Nu kijk ik bij het oversteken weer de verkeerde kant op en denk ik, als ik in de bus zit, steeds dat de chauffeur de bochten verkeerd inschat. Hopelijk gaat mijn hergewenning aan het continentale systeem vlotter dan de vorige overgang.

Mijn reis begint inmiddels een historisch karakter te krijgen, nu ik hier in Chili wederom een belangrijke politieke gebeurtenis meemaak. Toen ik vanmiddag door de stad liep, kwamen er auto's voorbij die toeterden en waaruit Chileense vlaggen hingen. Ik dacht eerst dat het met voetbal te maken had, maar later besefte ik dat de dood van Pinochet (ofwel Perrochet; perro betekent hond) werd gevierd. Aan het begin van de avond zagen de pleinen zwart van de mensen die zongen, dansten en met allerlei vlaggen zwaaiden. Zelfs de hamer en sikkel waren van zolder gehaald. 'Esta el carnaval', riepen de mensen, en zo was de sfeer. Vergetend dat ik grote mensenmassa's beter kan mijden liep ik rond en fotografeerde ik het volksfeest, intussen fantaserend dat ik als journalist aan het werk was. Dat het leven van een persfotograaf niet ongevaarlijk is, bleek toen een man me nogal dwingend vroeg wat ik van Pinochet vond. Hij zag er niet zo vrolijk uit, dus ik speelde de domme toerist die geen Spaans verstond. Maar beter ook, want hij bleek een aanhanger van de oud-dictator te zijn. Voor je het weet heb je ernstige problemen. Na dit voorval besefte ik dat de feestvreugde wel eens kon omslaan in rellen en ben ik kalm naar mijn hotel gelopen.

Wat staat er verder op het programma? Toen ik de reisgidsen van Chili en Argentinie voor het eerst bekeek, voelde ik me net zoals een maand geleden in Puzzled World. Daar moest ik met zeven puzzelstukjes een gesloten circuit maken, en dat lukte me maar niet. Uiteindelijk bleek dat mijn puzzel inderdaad geen oplossing had, omdat ik stukje negen in plaats van zes gebruikte. Nu ik de rest van mijn reis probeer te plannen, heb ik het gevoel dat er zelfs met de goede stukken geen oplossing bestaat. Het oorspronkelijke plan was om naar Vuurland te reizen en vervolgens noordwaarts te gaan. Om verschillende redenen - waarover ik niet zal uitwijden - heb ik dat plan opgegeven. Maar wat is het alternatief? Ik wil naar het noorden en het zuiden tegelijk, maar de afstanden, waarop ik me wederom heb verkeken, laten dat niet toe. Ik heb geen zin om van de 38 dagen in Zuid-Amerika er 20 in de bus te zitten.
Conclusie: er is simpelweg geen logische route van Santiago naar Sao Paulo. Ik heb besloten komende week naar Pucon, de avonturenhoofdstad van Chili, te gaan, en daarna wel verder te zien. Waar het volgende bericht vandaan komt, is voor mij net zo'n grote verrassing als voor jullie.