Naar school

Het klaslokaaltje is sober, de juf kijkt streng en we hebben een heus leer- en werkboek waarin we ons huiswerk moeten maken. Het is net een echte school. De komende weken loop ik iedere ochtend met in m’n tas het lesboek, een kladblok en een pen in een half uur naar het taalinstituut, waar ik mijn benen onder het veel te lage schoolbankje vouw en de hele ochtend probeer mijn Spaans grondig bij te slijpen.
Woensdag ben ik met de cursus begonnen. Wat bleek? Er had zich slechts één andere student ingeschreven. Dat was Andrea, een bijzonder praatgrage Braziliaanse. Ze is getrouwd met een Italiaan, die voor een multinational in Santiago werkt. Andrea zit intussen niet stil: ze heeft een dochtertje van een paar maanden oud, probeert de taal op te pikken en runt tussen de bedrijven door vanuit haar appartement een kinderdagverblijf annex privé-school in São Paulo.
Dat kwam ik allemaal heel snel te weten, want Andrea babbelde aan een stuk door.
Het mooie is dat haar niveau niet veel van het mijne verschilt. We zitten allebei tussen het halfgevorderde en het gevorderde niveau in. Andrea heeft meer moeite met de uitspraak dan ik en haalt continu Spaanse en Portugese woorden door elkaar, maar ze verstaat het Spaans een stuk beter en weet precies wanneer je welke verleden tijd moet gebruiken.
Vrijdag kwamen er ineens twee studenten bij, de Duitse Katrin en de Française Alexandra. Op zich is het best gezellig tussen al die vrouwen. Omdat ook Alexandra net moeder is geworden, hebben ze het continu over babydingen. Ook vergelijken ze hun borsten en kont. Ach, we blijven lachen... Het enige probleem is dat het niveau van Katrin en Alexandra beduidend lager is dan het onze. De Francaise merkte al in de eerste pauze op dat ze onder de indruk was van mijn Spaans. Op zich natuurlijk een compliment, maar voor mij was het de bevestiging dat we qua niveau niet in dezelfde groep thuishoren. Dat valt helaas niet te regelen, want de enige andere groep in dit instituut is voor beginners.
Onze docente Sonia lost het niveauverschil tussen haar pupillen trouwens op een creatieve manier op. Zo liet ze vrijdag Andrea en mij een bepaald deel van de grammatica aan de andere twee uitleggen. Op die manier leerden zij hoe je in de verleden tijd spreekt en schrijft en konden wij onze spreekvaardigheid oefenen.
Sonia is echt briljant. Ze is een Chileense zoals je je een Chileense voorstelt (ik althans): met een licht getinte huid en een typische achter haar hoofd samengeknoopte vlecht knot. Ze legt de dingen heel gestructureerd uit, verbetert je voortdurend en kan heel streng kijken, maar is in werkelijkheid een heel vriendelijk en geduldig mens. Woordenboeken en het gebruik van andere talen dan het Spaans zijn verboden in de klas. Als iemand een woord niet kent, moeten de anderen het uitleggen door het begrip te omschrijven of er voorbeeldzinnen mee te vormen. Dat werkt prima. Tot nu toe hebben we urenlang over van alles en nog wat gekletst. Zo ben ik al heel veel over de ervaringen mijn ´lotgenoten´ te weten gekomen en heb ik een aantal nieuwe dingen over de Chileense maatschappij geleerd. Sonia grijpt tussendoor in als we fouten maken. Ze verbetert niet alleen, maar legt ook regelmatig uit waarom iets fout is.

Donderdag was mijn stemming compleet anders. Zo briljant als Sonia is, zo slecht was de docente die we de tweede dag hadden. Het was een relatief jonge meid met een stem en een lachje die deden denken aan dat mens van The Nanny. Ze legde de grammatica maar half uit en liet fouten die we maakten passeren zonder ons te corrigeren. Wat ik het ergste vond, was dat ze een volkomen ongeïnteresseerde indruk maken. Ze zat voortdurend in haar handtasje te rommelen, liep af en toe zonder iets te zeggen het lokaal uit en leek maar met een half oor naar ons te luisteren. Het valt te hopen dat we haar niet vaker krijgen.

De lessen duren van half negen tot één. In de eerste pauze drink ik een kop café con leche, in de tweede ga ik bij het winkeltje om de hoek een empanada halen. Dat is een gevulde deegpastei. De napolitana, die ham, kaas en tomaten bevat, is mijn lievelingsempanada. Zo’n tussendoortje is broodnodig , want ik heb gemerkt dat ik tegen twaalven helemaal inzak als ik niets eet.

De stof die we tot nu toe hebben behandeld, is voor mij niet volkomen nieuw. In die zin is het niveau van de cursus te laag. Aan de andere kant merk ik dat ik de onderwerpen nog zeker niet in de vingers heb.Ik maak nog veel fouten in de categorie ´stom´ en ´wist ik eigenlijk wel´. Hoe is dat mogelijk na meer dan twee jaar een relatie met een Chileense, vraag je je af. Sonia denkt dat het door een gebrek aan concentratie komt. Ik denk dat het meer met een vorm van luiheid te maken heeft. Het leren van een taal vergt gewoon een hele hoop stomvervelend werk, merk ik nu weer. Het is voor een heel groot deel een kwestie van rijtjes woordjes en uitdrukkingen leren, van grammaticaregeltjes kennen, van werkwoorden vervoegen, kortom: van stom stampen. Taal heeft (in dit stadium althans) een broertje dood aan creativiteit en logica. Op de vraag: ‘waarom zeg je het zo?’ is het antwoord uiteindelijk altijd: ‘daarom’, of: ‘zo zeggen we het nu eenmaal’. In feite is taal een ongelofelijk abstracte bezigheid (al lijkt het hartstikke praktisch, omdat je na verloop van tijd ontdekt dat je met echte mensen kunt praten). Pas als je een taal goed beheerst, als het correct spreken, schrijven en verstaan min of meer vanzelf gaat, kun je ermee gaan spelen. Dan wordt het leuk. Vooralsnog is het voor mij niet meer dan leren het juiste regeltje op het juiste moment toe te passen en welk woordje in welke context welke betekenis heeft. Tja, had ik eerder maar meer energie moeten steken in m’n Spaans.

Nou, ik heb m’n huiswerk voor morgen net af. Ik maak de opdrachten ’s avonds, want dan ben ik alleen. Leticia draait deze week namelijk nachtdienst. Het arme schaap werkt van acht tot acht. Hopelijk kan ze in het holst van de nacht een paar uurtjes slapen. Morgenvroeg zien we elkaar onderweg eventjes (haar werk ligt namelijk vlakbij de taalschool), dan gaat zij slapen en ga ik studeren. Na schooltijd verstuur ik dit bericht, zodat ze een half uurtje langer kan slapen.

Nu ga ik een afleveringetje Fawlty Towers kijken en dan naar bed. O ja, Chili heeft afgelopen woensdag gelijkgespeeld tegen Uruguay (0-0). De roodhemden begonnen uitstekend aan de partij, maar na een onterechte rode kaart voor een Chileen (aan de andere kant: ze staan niet voor niets zwaar onderaan in het fair play-klassement) was het billenknijpen geblazen. Keeper Raul Bravo heeft ons er doorheen gesleept. Leticia en ik hebben de wedstrijd gekeken in een café en uiteraard hebben we hartstochtelijk meegeschreeuwd: ¡chi chi chi, lé lé lé, viva Chile!