Gewandel

’s Ochtends is Santiago op zijn mooist. Dan zijn de straten schoon, is de lucht koel en helder en schijnt een zacht licht over de gebouwen. Iets over achten trek ik de deur achter me dicht en wandel ik door met bomen omzoomde straten naar de taalschool. Zodra ik de hoek omga en richting het oosten loop, schijnt de opkomende zon in mijn gezicht. Ik haal kinderen in uniform die naar school slenteren in, koop een krant bij een kiosk die net opengaat en repeteer in mijn hoofd rijtjes werkwoordvervoegingen.
Het tweede deel van de tocht is het mooist. Dan wandel ik door de Barrio Brasil. Dat is een mooie, rustige wijk met veel gebouwen uit het einde van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw. Af en toe waan je je in het verleden, tot het straatbeeld wordt ontsierd door een fantasieloze blokkendoos met appartementen of een een drukke avenue verstopt met eenentwintigste-eeuwse auto’s opdoemt.

De afgelopen vijf weken heb ik heel wat afgewandeld. Gemiddeld loop ik wel twee uur per dag. Naar de taalschool is een half uurtje heen en een half uurtje terug. ’s Avonds ga ik Leticia ophalen van haar werk of breng ik haar weg. Dat is ruim twintig minuten heen en twintig terug. Als ik naar het park ga om m’n huiswerk maken of een boek te lezen, ben ik ook zo’n twintig minuten onderweg.

Inmiddels heb ik ons deel van de stad behoorlijk goed leren kennen. Het is niet gemakkelijk om in Santiago te verdwalen. Zoals zowat alle Latijns-Amerikaanse steden is de stad verdeeld in blokken. Dat patroon hebben de Spanjaarden in de koloniale tijd opgelegd. De blokken moesten 115 bij 115 meter zijn, met daartussen straten van 10 meter breed. Aanvankelijk is dat patroon consequent vastgehouden – zoals nu nog in het centrum te zien is – maar naarmate de stad uitbreidde, zijn de regels steeds meer losgelaten. Dat komt voor een deel door natuurlijke obstakels, zoals heuvels en rivieren. In een stad als Buenos Aires zijn die obstakels er niet en daar zie je dat echt de hele stad uit kaarsrechte blokken bestaat.
Zo’n symmetrisch patroon is natuurlijk een beetje saai, maar het heeft ook voordelen. Na een tijdje ken je de namen van de straten in de buurten waar je regelmatig komt. Als je op een kruispunt de straatnamen ziet, weet je meteen precies waar je bent en waar het noorden is. Een ander voordeel van het ruitjespatroon is dat je van A naar B kunt gaan via steeds een andere route, zonder dat het qua afstand veel uitmaakt. Zo kies ik als ik naar de taalschool loop elke keer andere straten.

Het ijkpunt is voor ons de Alameda, de hoofdstraat van Santiago. Daar wonen we vier blokken vandaan. Onder de Alameda loopt de belangrijkste metrolijn van de stad. Dat transportmiddel is op zich handig, maar we maken er relatief weinig gebruik van. Alleen als we echt ver weg gaan – meer dan veertig minuten lopen – nemen we de metro. Als Leticia naar haar werk gaat en ik naar de taalschool, winnen we niet heel veel tijd door met de ondergrondse te reizen. Bovendien is het niet bepaald een comfortabele vorm van vervoer. Metrolijn 1 is namelijk een van de drukste lijnen ter wereld, heb ik ergens gelezen. Dat betekent dat je in de spits soms wel vijf treinen moet laten passeren voordat je je in een rijtuig kunt wurmen. Daar sta je dan opeengeperst tussen mensen die net zo chagrijnig staan te kijken als jij. Als je aankomt bij je bestemming, slaat de paniek pas echt toe. Koortsachtig moet je met je ellebogen werken om bij de uitgang te komen, tegen de stroom in van Chilenen die knokken om naar binnen te komen. Het is elke keer weer een opluchting als je buiten staat voordat de zoemer klinkt en de deuren dichtklappen.

Nee, laat mij dan maar lopen. Het mooie weer maakt dat alternatief extra aantrekkelijk. Sinds ik hier ben aangekomen, is het weer ongeloofelijk stabiel. Elke dag is het 27, 28 of 29 graden en schijnt de zon. Tot negen uur ’s avonds kun je in een t-shirtje buiten wandelen. ’s Ochtends is het natuurlijk wat frisser, maar tegen de tijd dat ik bij de taalschool aankom, kan ik mijn vest al uittrekken. De Chilenen begrijpen er niets van. Het is herfst en het zou rond deze tijd flink wat kouder moeten zijn. De blaadjes aan de bomen trekken zich niks aan van de hitte en zijn al flink aan het verkleuren.
Het lijkt erop dat het mooie weer nog wel even aanhoudt. Ik hoor net van de weervrouw dat het de komende dagen iets koeler wordt – rond de 25 graden – maar dat de temperatuur vervolgens weer naar 29 graden klimt. Haar tip: berg de zomerkleren voorlopig niet op.

Al mijn gewandel door Santiago heeft zeker iets kalmerends. Bovendien heb ik de omgeving waar we wonen daardoor goed leren kennen en heb ik behoorlijk gespierde benen gekregen. Maar op een gegeven moment gaat het geloop irriteren. Elke dag wandel ik min of meer dezelfde stukken. Na de dertigste keer door dezelfde straat sjokken heb je het wel gezien en ga je tegels tellen of andere nutteloze afleiding zoeken. Bovendien kost het heel wat tijd om altijd maar te moeten lopen – tijd die je ook op een andere manier kunt besteden – en blijf je gebonden aan een beperkt deel van de stad. Je loopt bijvoorbeeld niet even naar de andere kant van het centrum om een nieuw buurtje te verkennen, want dan ben je al een uur onderweg voordat je op onbekend terrein komt.
Na een paar weken in Santiago begon het me op te vallen dat best veel Chilenen fietsen. Jaloers keek ik toe hoe fietsers ogenschijnlijk ontspannen door de stad peddelden. Ik zag op sommige plekken zelfs heuse fietspaden. Afgelopen maandag heb ik de knoop doorgehakt en zelf een rijwiel aangeschaft. Over mijn avonturen op twee wielen valt nu al heel veel te vertellen, maar die verhalen bewaar ik voor een volgende keer.

O ja, tot slot goed nieuws: de hond Bobby is genezen en Alejandro is niet boos over de 100 pesos. Hij droeg het wasgoed opnieuw dapper naar onze voordeur. Dit keer had zijn tio knikkers voor hem gekocht, waarmee hij dolblij was.